Μέγα Λιβάδι και Μεταλλεία Σερίφου

(click here for English version )

Το Μέγα Λιβάδι είναι ένας οικισμός, κτισμένος μέσα στο εύφορο και γαλήνιο τοπίο της κοιλάδας που κατεβαίνει από την περιοχή Μαύρα Βολάδια και βρέχεται από τα ήσυχα νερά του όρμου, ο οποίος δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1880, όταν τα μεταλλεία της Σερίφου βρίσκονταν στο απόγειό τους. Εδώ εκτός από κατοικίες των εργατών (και ερημωμένα αρχοντικά πλέον), υπήρχαν αστυνομικός σταθμός, χημείο, παντοπωλεία, σχολείο (την περίοδο 1900-1914 λειτούργησε δημοτικό σχολείο, η λεγόμενη «Γρωμάννειος Σχολή»), καφενεία και ταβέρνες. Μετά τον ερχομό του Εμίλ Γκρώμαν (Emile Grohmann), μεταφέρονται εδώ το 1890 τα γραφεία της εταιρίας «Σέριφος-Σπηλιαζέζα» που εκμεταλλευόταν τα μεταλλεία του νησιού.

Στεγάζονταν στο Διοικητήριο, ένα νεοκλασικό κτήριο στο αρχιτεκτονικό στυλ του Ερνστ Τσίλλερ (Ernst Ziller), του οποίου τα ερείπια στέκουν ακόμα στην άκρη της παραλίας. Μπροστά από την είσοδό του βρίσκονται δύο φοίνικες, μάρτυρες του ένδοξου παρελθόντος. Λίγα μέτρα πιο πέρα βρίσκεται το λιτό μαρμάρινο Ηρώο, αφιερωμένο στους τέσσερις μεταλλωρύχους που έχασαν τη ζωή τους στην αιματηρή απεργία της 21ης Αυγούστου του 1916, προασπίζοντας το δικαίωμά τους για καλύτερες και ασφαλέστερες συνθήκες εργασίας.

Σημαντικό φωτογραφικό υλικό και πετρώματα υπάρχουν στο Λαογραφικό Μουσείο, στην Κάτω Χώρα και φυσικά στο Μεταλλευτικό Μουσείο στο Μέγα Λιβάδι. Στην αριστερή πλευρά της παραλίας υπάρχουν εγκαταστάσεις των μεταλλείων, όπως η σκάλα φόρτωσης, βαγονέτα μεταφοράς σιδηρομεταλλευμάτων, ερείπια κτιρίων και ράγες που διατρέχουν την πλαγιά από στοά σε στοά.

Κοντά στη σκάλα φόρτωσης, στην περιοχή του Αλμυρού, υπάρχει πηγή που αναβλύζει χλιαρό ιαματικό νερό. Στο σημείο αυτό ο Γρώμαν είχε κατασκευάσει λουτρά με σκοπό να χρησιμοποιούνται από τους εργάτες για θεραπευτικούς λόγους – κτίσματα που δεν σώζονται σήμερα. Ψηλότερα βρίσκεται η είσοδος μιας στοάς που διαπερνάει το λόφο και καταλήγει στο λόφο πάνω από το Μαλλιάδικο και τον Καλόγερο.

Η Σέριφος είναι διάσημη στους ευρωπαϊκούς επιστημονικούς κύκλους για την ποικιλία των κρυσταλλικών ορυκτών της, όπως ο γρανάτης, ο ανδραδίτης, ο φθορίτης, ο αιματίτης, ο μαλαχίτης και ο κρυσταλλικός μόλυβδος. Ο πράσινος χαλαζίας της Σερίφου που βρέθηκε στο Μεγάλο Χωριό και θεωρείται ιδιαίτερα σπάνιος.